##Speling op het stuur
Op drie punten is de stuurinrichting gevoelig voor speling. Je hebt de buitenste stuurkogels, die aan de stuurarmen zitten. Je hebt de binnenste stuurkogels die de verbinding vormen met de stuurheugel; de getande dwarsbalk in het stuurhuis. En je hebt het rondsel wat in de tandheugel grijpt en onderaan de stuurkolom zit. Alle drie hebben afstelmogelijkheden.
Het meest voorkomend is speling op de buitenste stuurkogels. Voor de APK is de grens 1mm. Een veel voorkomend afkeurpunt. Simpelste benadering is; nieuwe kogels monteren. Maar met het werkplaatshandboek of ‘Haynes’ erbij, ook goed af te stellen. Je hebt dan wel keuze uit afstelplaatjes nodig.
Speling in de besturing constateer je door een wiel van de grond te krikken en dat voor en achter de middellijn heen en weer te wrikken. Als de speling niet in de stuuurkogels zit en je toch speling voelt -terwijl je contactslot op het stuurslot staat- dan is het stuurhuis verdacht. Controleer in elk geval of de beide bouten waarmee de beide stuurarmen aan de fusees zitten onwrikbaar vast zitten. De speling in het stuurhuis zit waarschijnlijk tussen het rondsel en de tandheugel. De tandheugel wordt met een drukstuk tegen het rondsel gedrukt. De druk wordt afgesteld met een aantal vulplaatjes. Opnieuw, met het handboek erbij en keuze uit afstelplaatjes kan je het zelf oplossen.
De andere mogelijkheid is, dat een kogel, of de kogels, waarmee het draadeind aan de tandheugel zit speling heeft. Het draadeind vormt samen met de houder van het buitenste kogelgewricht de spoorstang.
Blijft het stuurhuis als oorzaak van speling over, dan is de neiging groot om maar een ‘nieuw’ stuurhuis aan te brengen. Niet ieder waagt zich aan het werk aan zo’n vitaal onderdeel.
In elk geval zal het stuurhuis dan uit de auto moeten. Niet zó gemakkelijk, want de bouten in de achterste ophanging van het frame aan de koets moeten er uit en de bouten in de veertorens moeten een eind losgedraaid om het frame te kunnen laten zakken, zodat je het stuurhuis naar opzij er tussenuit kunt trekken. Waarschijnlijk doe je er goed aan om ook de bouten vóóraan het subframe te lossen.
Om het frame voldoende achterover te laten kantelen –zul je merken- moet de stabilisatorstang tussen de bovenkant van het motorblok en de dwarsbalk aan de koets los, moet het luchtfilter (de carburateur) van de motor af en je zult het uitlaatsysteem zodanig los moeten maken dat het voldoende kan zakken. En, wat denk je van de versnellingsbak bediening, die moet ook zakken. Ik zie de moed al zakken.
De stuurkolom moet aan de voet losgemaakt worden van de as van het rondsel. En de verbinding van de stuurbuis met de dashboardplank moet los om de kolom omhoog van de rondselas vrij te kunnen maken. Het stuurhuis zit met twee U-bouten (beugels) vast aan de koets. De vier moertjes vind je binnenin de koets, vanonder tegen het schutbord aan.
##Axiale speling
Het kan ook zijn dat je axiale speling in de stuurkolom voelt. Je kunt het stuur enkele millimeters omhoog trekken. Daar moet je serieus aandacht aan besteden.
Het uiteinde van de stuurkolom heeft een –betrekkelijk fijne- inwendige vertanding die past op de vertanding van de as van het stuurrondsel wat in het stuurhuis steekt. Om de vertandingen goed in elkaar telaten grijpen zit er een strop om het uiteinde van de stuurkolom en daar is de kolom ingezaagd, zodat -wanneer de strop goed aangetrokken is- de vertandingen stevig in elkaar grijpen. Als je voelt dat de stuurkolom in zijn lengte iets op en neer kan, is de verbinding onderaan de kolom dus niet in orde.
Daar zijn elledige ongelukken uit voort gekomen. Stuurloos.
Een aspect is, dat het een tijd mode was om een zogenaamde stuurverlenger aan te brengen. Mensen vonden namelijk dat de stuurkolom in de Mini wel wat erg recht overeind stond en men had het stuur graag wat dichterbij zich. Nou, niet moeilijk; er werden schakels verkocht die je tussen de gewone bevestigingspunten van de stuurbuis aan het dashboard aanbracht. De meeste mensen die dat deden verzuimden om dan wel het stuurhuis even los te maken om dat iets meer achterover te laten kantelen, zodat de as van het rondsel en de stuurkolom in rechte lijn met elkaar zouden blijven. Nee hoor, teveel moeite. Resultaat is, dat de verbinding tussen kolom en rondselas open wrikt. Begrijpt u?
##Radiale speling
De stuurkolom wordt bovenaan ‘gelagerd’ in de stuurbuis met een kunststof mofje. Dat slijt. Op zijn tijd vervangen dus. Als je stuur haaks op de stuurbuis ruimte heeft om te bewegen vraagt dat aandacht.
##Trillen in het stuur
Het kan zich voordoen dat je trilling in het stuur voelt wanneer je boven een bepaalde snelheid -100 km/u, bijvoorbeeld- komt.
Het kan zich voordoen dat je een trilling in het stuur voelt wanneer je –op snelheid- voorzichtig wat gas terugneemt, alsof je een onbalans in de wielen hebt die je anders niet voelt. Denk dan eens aan de mogelijkheid dat de rubbers in de wielophanging versleten zijn. Wanneer je snelheid maakt en dan snelheid houdt, trekken de wielen de wagen. De wielophanging moet deze trekkracht dus overbrengen naar het subframe. Dit betekent dat alle verbindingen waarin een rubber demping opgenomen is in voorwaartse richting aangespannen staat en in die richting meegeeft.
Laat je nu gas los, dan komt de rolweerstand op de voorwielen tot uiting. De wielophanging wordt nu juist in achterwaartse richting belast en geeft mee in die richting. Het stuurhuis zit intussen onbeweeglijk aan de koets en van daaruit worden de stuurarmen aan de fusees steeds op dezelfde onderlinge afstand gehouden.
Het effect is, dat de voorwielen bij trekken neigen naar uitspoor en bij uitrollen neigen naar toespoor.
Het verschil levert de trilling in het stuur op. Als het je hindert; nieuwe rubberbussen in de wielophanging aanbrengen.
Dit effect kan je ook hebben bij het remmen. Door de grotere rolweerstand die dan ontstaat gaat de ophanging nog meer naar achteren, waardoor je even een nog groter toespoor hebt.
Omdat het stuurhuis aan de koets zit en de wielophanging aan het subframe, krijg je ook rare reacties in het stuur wanneer de ophanging van het subframe zelf teveel ‘ruimte’ gekregen heeft. Dat kan door versleten rubbers –waar die tegen het doorgeven van trillingen en geluid naar de koets gemonteerd zijn-. En het kan –gewoon- door los gelopen schroeven.
##Speling in het fusee
De stuurbeweging van de voorwielen is mogelijk doordat de wielnaven daarvoor aan het eind van de draagarmen in kogelscharnieren gedragen worden. De fuseekogels. De speling in de fuseekogels wordt ingesteld met vulplaatjes.
##Speling in de wiellagering
Ook de speling in de wiellagers moet onder controle blijven. Enerzijds heeft dit met slijtage van de wiellagers te maken. Maar ook de afstandsstukken en -ringen die de lagers op de juiste afstand van elkaar moeten houden moeten wel de correcte afmetingen hebben.