Tijdens het schoonmaken van mijn carburateur was het me opgevallen dat de as van de gasklep wat axiale (as schuift op en neer) en een heel klein beetje radiale (as beweegt op en neer) speling heeft. Zijn hier bepaalde marges voor of moet het helemaal spelingsvrij zijn?

Ja; de speling op de as van de smoorklep in de carburateur. Dat is een onderwerp waar de aandacht op gevestigd wordt.
Het punt waar het dan om gaat, is het precieze afstellen van de mengverhouding van benzine en lucht, om de beste verbranding te verkrijgen.
In dit verband moet je je dan realiseren, dat je als particulier -zonder verdere technische hulpmiddelen- niet méér kunt doen, dan de juiste afstelling bij stationair toerental zo goed mogelijk te benaderen.
Nou, dat is niet zo geweldig interessant, want je rijdt maar ontzettend weinig kilometers op stationair toerental, nietwaar?
We gaan er dan van uit, dat de techniek van de carburateur zo is ontworpen en uitgevoerd, dat, als je het mengsel bij stationair goed hebt, het dan ook bij alle hogere toerentallen(wel) goed zal zijn.
Nu de kwestie van 'speling' op de as. De neergaande zuigers zuigen bij de inlaatslag lucht aan via het spruitstuk door het lichaam van de carburateur. Bij stationair toerental is dat de geringst mogelijke hoeveelheid lucht, om de motor nog net 800 toeren te laten draaien. Wanneer de as van de smoorklep wat ruim in de ogen van het huis zitten, kan je je voorstellen dat er ook wat lucht door de spleet van die speling wordt aangezogen. Deze lucht passeert dus niet de sproeiermond, waar de benzine uit opgezogen wordt.
Als je bezig bent met het afstellen van de mengverhouding bij stationair toerental zal je dus -vanzelf- wat extra benzine in de lucht mengen op de plaats waar die lucht de sproeier passeert. Het beetje lucht wat er dan nog bij komt door het luchtlek bij de smoorklep as mengt zich met de lucht waar de benzine eerder in terecht kwam en 'oké' je hebt de ideale mengverhouding (bij stationair toerental) bereikt.
Wanneer nu de carburateur die je hebt correct opgebouwd is, zoals de fabriek dat bedacht heeft, zou deze carburateur dus over het hele toerengebied het ideale mengsel moeten leveren.
Bedenk nu dan, dat het luchtlek bij de smoorklep as wel wat meer ongemengde lucht zal opleveren wanneer de smoorklep verder open gaat en een groter deel van de zuigkracht van de neergaande zuigers vóór de smoorklep (in de venturi) toelaat. Maar de hoeveelheid 'leklucht' blijft met het toenemen van het toerental natuurlijk nooit gelijk op gaan in verhouding tot de totale hoeveelheid geïnhaleerde lucht. Het mengsel wordt dus wat schraler bij toenemend toerental.
Je mag er dan rekening mee houden, dat carburateurs van oudsher in het midden-m toeren gebied wat een rijk mengsel afgeven. Dus, een beetje leklucht kan echt geen kwaad.
In verband met de steeds strengere eisen in verband met de luchtverontreiniging, heeft SU zelfs een tijdje een carburateur geleverd die in het midden toeren gebied een voorziening had om de toevloed van benzine te matigen, om op 'cruise' snelheid minder emissie te bereiken. Dat was de SU HIF 38 carb die we in de Metro vonden.
Dus.
Zolang de speling op de smoorklep as niet buitengewoon groot is, waardoor de klep 'scheef' in de opening kan komen te zitten of niet goed meer sluit als je het gas loslaat, is er geen reden tot paniek.
Hoeveel lucht er lekt bij stationair toerental kan je gewaar worden door bij stationair draaiende motor met een spuitbusje WD 40 op het uiteinde van de as te spuiten. Als dan het toerental hoger wordt, is dat een teken dat daar dus lucht binnen treedt die verrijkt is met brandstof, waardoor de toeren toenemen. Neemt het toerental weer af als je ophoudt met spuiten, geeft dat weer aan dat er een luchtlek is.
Wanneer je deze proef bij verschillende motors zou kunnen doen, zou je een indruk kunnen krijgen hoe verschillend (groot) het luchtlek op de as bij elk van die motoren is, verhoudingsgewijs.

Bedankt voor de geweldige uitleg en dat met wd40 ga ik zeker testen als de motor weer in elkaar zit